ચાણક્ય નીતિઓને ખૂબ જ લાભકારી માનવામાં આવે છે અને તેમની નીતિઓનું પાલન કરવાથી જીવનમાં સફળતા જ મળે છે. આ નીતિઓ આચાર્ય ચાણક્યે લખી છે. જેના કારણે તેમને ચાણક્ય નીતિ કહેવામાં આવે છે. આચાર્ય ચાણક્ય જાણીતા કુશળ રાજનીતિજ્ઞ, કૂટનીતિજ્ઞ અને પ્રકાંડ અર્થશાસ્ત્રી તરીકે વિખ્યાત હતા. તે ખૂબ જ તીક્ષ્ણ મનના હતા અને તેમને કૌટિલ્ય પણ કહેવામાં આવતા હતા.
પોતાની નીતિઓ દ્વારા તેમણે લોકોને સાચો માર્ગ અને સફળ જીવન કેવી રીતે મેળવવું તે સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. આ સાથે, તેમણે પોતાની નીતિઓ દ્વારા જીવનમાં ઘણી સમસ્યાઓનો ઉકેલ પણ જણાવ્યા છે. જીવનમાં સફળતા મેળવવા માટે તમે ફક્ત આચાર્ય ચાણક્ય દ્વારા આપવામાં આવેલી નીતિઓને ધ્યાનમાં રાખો અને તેનું પાલન કરો તો પણ તમારું જીવન માત્ર ખુશીઓથી ભરાઈ જશે અને તમને જે જોઈએ છે તે મળશે.
ઘમંડી ના બનો: ચાણક્ય નીતિ કહે છે કે ઘમંડી વ્યક્તિને કોઈ મદદ કરતું નથી. દરેક વ્યક્તિ આવા લોકોથી અંતર રાખે છે. આ પ્રકારના લોકો માત્ર પોતાની ખુશીની શોધ કરે છે અને કોઈની લાગણીઓને મહત્વ આપતા નથી. તેથી અહંકારથી દૂર રહો. દરેકને સમાન આંખોથી જુઓ અને અહંકારથી કોઈ નિર્ણય ના લો. કારણ કે અહંકારમાં લેવાયેલો નિર્ણય તમને જ નુકસાન પહોંચાડે છે.
ઇન્દ્રિયો પર કાબુ રાખો: ચાણક્ય નીતિ મુજબ, બુદ્ધિશાળી વ્યક્તિએ પોતાની જાત પર નિયંત્રણ રાખવું જોઈએ. જેઓ બગલાની જેમ પોતાની ઇન્દ્રિયોને કાબૂમાં રાખે છે. તેઓ જીવનના કોઈપણ લક્ષ્યને સરળતાથી પ્રાપ્ત કરી શકે છે. આવા લોકોનું ધ્યાન માત્ર લક્ષ્ય પર હોય છે. તેથી, સફળ થવા માટે તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કે તમારી ઇન્દ્રિયો તમારા નિયંત્રણમાં હોવી જોઈએ.
કરો આવું વર્તન: આચાર્ય ચાણક્યના મતે વ્યક્તિ સાથે કેવું વર્તન કરવું જોઈએ? દરેક વ્યક્તિએ આ જાણવું જોઈએ. તમે લોભી વ્યક્તિને તેનું કામ પૂરું કરવા માટે તેને ભેટ આપીને સંતુષ્ટ કરી શકો છો. એક કઠોર માણસની સામે હાથ જોડીને પોતાનું કામ પાર પાડી શકાય છે. મૂર્ખને માન આપીને સંતુષ્ટ કરી શકાય છે. બીજી બાજુ, એક વિદ્વાન વ્યક્તિને સત્ય કહીને સંતુષ્ટ કરી શકાય છે.
હંમેશા સંતુષ્ટ રહો: ફક્ત તે જ વ્યક્તિ જીવનમાં સુખી રહે છે જે સંતુષ્ટ રહે છે. જેઓ સંતુષ્ટ નથી, તેમને જે મળે છે તે થોડું જ લાગે છે. તેથી જેઓ શાંતિપૂર્ણ જીવન ઈચ્છે છે તેઓ હંમેશા સંતુષ્ટ રહે. ચાણક્ય નીતિ અનુસાર, આપણે પ્રાણીઓ પાસેથી પણ કેટલીક બાબતો શીખવી જોઈએ. ગધેડા પાસેથી આ ત્રણ વસ્તુઓ શીખો – તમારો બોજો વહન કરવાનું બંધ ના કરો, ઠંડી- ગરમીની ચિંતા ના કરો, તમારા લક્ષ્યમાં લાગેલા રહો અને હંમેશા સંતુષ્ટ રહો.
લોભી ના બનો: જે લોકો લોભી હોય છે અને હંમેશા પૈસા પાછળ દોડે છે, તેમને જીવનમાં ક્યારેય પણ સફળતા મળતી નથી. લોભી લોકોને પૈસાની લાલચ આપીને કોઈપણ સરળતાથી પોતાના વશમાં કરી શકે છે. તેથી જીવનમાં લોભી થવાનું ટાળો.
ગુસ્સાથી અંતર રાખો: ગુસ્સો માણસનો સૌથી ખરાબ દુશ્મન છે. ગુસ્સામાં વ્યક્તિ હંમેશા ખોટા નિર્ણયો લે છે. જેના કારણે તે પાછળથી મુશ્કેલીમાં આવી જાય છે. એ જ રીતે, જે લોકો ગુસ્સે થાય છે તેઓ હંમેશા અન્ય લોકો સાથે ખરાબ સંબંધ રાખે છે અને જ્યારે કોઈને જરૂર હોય ત્યારે તેમને મદદ કરતું નથી. આચાર્ય ચાણક્યના મતે ગુસ્સાથી અંતર રાખવું જોઈએ અને હંમેશા શાંત મનથી નિર્ણયો લેવા જોઈએ.
ફક્ત યોગ્ય લોકો સાથે મિત્રતા કરો: હંમેશા તે લોકો સાથે મિત્રતા કરો જે તમારા કરતા વધુ જ્ઞાની અને સમજદાર હોય. મૂર્ખ લોકો સાથે મિત્રતા રાખવાથી તમારા જીવનમાં સમસ્યાઓ જ આવે છે. જ્યારે બુદ્ધિશાળી લોકો સાથે મિત્રતા કરો છો તો તેઓ તમારા કામમાં આવે છે અને ખરાબ સમયમાં પણ તમારી મદદ કરે છે.